ယနေ့ Thursday, 12th December 2024
နောက်ဆုံးသတင်း

Post Widget 1

Heath Tips

  • In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a
  • Fringilla vel, aliquet nec, vulputateDonec pede justo,  eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo.Nullam dictum felis eu pede mollis pretium.

Post Widget 2

အာရက္ခ နိုင်ငံတော်သစ် မီးဖွားခွင့်

အာရက္ခ နိုင်ငံတော်သစ် မီးဖွားခွင့်

ရေးသားသူ မင်းသေ့

လေးဝတီFM သုံးသပ်ချက် ဆောင်းပါး

၁။ နိုင်ငံတစ်ခု မွေးဖွားတယ်ဆိုတာ လူတစ်ယောက်မွေးဖွားသလိုပဲ။ နိုင်ငံတစ်ခု ကြီးထွားလာတယ်ဆိုတာလည်း လူတစ်ယောက် ကြီးထွားလာသလိုပဲ။ နိုင်ငံတစ်ခု မြင့်တက်လာတယ်ဆိုတာလည်း လူတစ်ယောက် ကြီးရင့်လာသလိုပဲ။ ရက္ခိုင်ပြည်သစ် ပေါ်ထွန်းလာပြီလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ခပ်စိပ်စိပ် ကြားရတယ်။ ရက္ခိုင်ပြည်သစ်ပေါ်ထွန်းတယ်ဆိုတာ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မွေးဖွားလာတာကို ညွှန်းဆိုနေတာလား။

ရက္ခိုင်တွေက လွဲရင်၊ ရက္ခိုင် မဟုတ်သူတွေက ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ်ဆိုတဲ့ကိစ္စကို တရားဝင် ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောတာမျိုး သိပ်မတွေ့ရပါဘူး။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပေါ်လစီအင်စတီကျူ့တွေကလည်း အရဲကိုးပြီး ပြောတာမျိုး ရှေ့ပြေးအသံတွေ ထုတ်လေ့ မရှိပါဘူး။ မထုတ်ရဲတာလား၊ ချင့်ချိန်တာလား၊ မလိုလားတာလားဆိုတာတော့ မသိပါဘူး။ ဒါမှမဟုတ် ဒိုနာတွေရဲ့ နိုင်ငံတကာအာဂျင်ဒါတွေအပေါ်မှာပဲ အာဘော်ဖိနင်းပြီး ပြောရလို့၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် မပြောရဲတာ၊ ပြောလို့ မရတာ၊ မပြောဝံ့တာလည်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။

သို့တည်းမဟုတ် လစ်ဘရယ်ပညာအခံကို ရရှိပေမယ့် အနောက်တိုင်းဇာတ်အသွင်းခံရတဲ့ အိုင်ဒီယာတွေကနေ သို့မဟုတ် ချည်းကပ်မှုကနေ သီးခြားဖောက်ထွက်မလုပ်နိုင်တာလည်း ပါပါတယ်။ အစုအဖွဲ့အရ လုပ်ဖို့ အကန့်အသတ်ရှိတယ်ဆိုရင်တောင် တစ်ဦးချင်း ပညာတတ်အလွှာမှာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဖြန့်ကျက်တွေးခေါ်မှုတွေ ပါးလျလွန်းတာတွေ့ရပါတယ်။

© သန္ဓေတည်သည့်အဆင့်ကို ကျော်လွန်ခဲ့

၂။ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မွေးဖွားခြင်းဟာ သန္ဓေတည်တဲ့အဆင့်ကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီလို့တော့ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် ပြောနိုင်ပါတယ်။ ‌ဒါပေမယ့် ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ်မွေးဖွားဖို့အတွက် မီးဖွားခွင့်မရတဲ့ အကန့်အသတ်တွေနဲ့ ကြုံနေတယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ အစွန်းရောက်ခွဲထွက်ရေးသမားတွေကတော့ “နိုင်ငံသစ်တစ်ခု မွေးဖွားခြင်းအတွက် မီးဖွားခွင့်လိုသလား” လို့ မေးပါလိမ့်မယ်။

ပြည်တွင်းရေးသက်သက်ကို ကြည့်ရင်တော့၊ လက်ရှိ အခြေအနေမှာ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် ဖွားမြင်သန့်စင်ဖို့အတွက်ကတော့ လုံလောက်သော အကြောင်း အထောက်အပံ့ကောင်း ရှိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်ပအရေး သို့မဟုတ် ဒေသတွင်းအရေး သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာအစီအစဉ်အရ ကြည့်ရင်တော့ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မွေးဖွားသန့်စင်ဖို့ မီးဖွားခွင့် အချိန်အခါ မကျရောက်နေသေးဘူးလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။

နေ့စေ့လစေ့ မဟုတ်ဘဲ၊ ဇွတ်အတင်း ညစ်မွေးရင်တော့ ကလေးက ထွက်ကောင်း ထွက်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်လက်အင်္ဂါချို့တဲ့ကောင်း ချို့တဲ့နေမယ်၊ သို့မဟုတ် မသန်စွမ်းလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မယ်၊ ကျန်းကျန်းမာမာ ရွှင်ရွှင်လန်းလန်း မမွေးဖွားနိုင်တာ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မယ်။ ဒေသတွင်းကိစ္စတွေအတွက် [international order] ဥတုရာသီအလှည့်အပြောင်းကို အချိန်ကောင်း ထပ်စောင့်ရအုံးမယ် ထင်ပါတယ်။ ဒါက ပြည်ပနိုင်ငံရေးရာသီဥတုကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေးရာသီဥတုကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးရာသီဥတုကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။

© မွေးဖွားသန့်စင်ခွင့်

တရုတ်အနေနဲ့ အာရှဒေသတွင်းတစ်ခုလုံးနဲ့ အာရှပစိဖိတ်ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးတွေမှာ ပိုပြီး လက်တံခြေတံရှည်ရှည်နဲ့ ဖိဖိစီးစီး လုပ်ဖို့ ကြိုးစားတာတွေ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသနဲ့ တောင်အာရှဒေသရဲ့ စင်္ကြန်ဖြတ်လမ်းဖြစ်တယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ပတ်သက်ရင် တောင်အာရှနဲ့ပတ်သက်နေသလို အရှေ့တောင်အာရှနဲ့လည်း ပတ်သက်နေပါတယ်။ တောင်အာရှရဲ့ ဂါးဒီးယန်းဟာ အိန္ဒိယလို့ ပြောနိုင်ပြီး အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ ဂါးဒီးယန်းကတော့ တရုတ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့တတွေရဲ့ ဂါးဒီးယန်းအခန်းကဏ္ဍဟာ အကန့်အသတ်တွေတော့ ရှိနေပါတယ်။

© ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးဥတုရာသီ

၄။ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မီးဖွားခွင့်ဟာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးရာသီဥတုနဲ့ သက်ဆိုင်နေသလို၊ [World Order] အပြောင်းအလဲတွေကလည်း လွှမ်းမိုးသက်ရောက်နေပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးမှာ နိုင်ငံသစ်တွေ အပြိုင်းအရိုင်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့ကြဖူးတဲ့ သာဓက တွေ ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဥပရောပမှာ အမျိုးသားနိုင်ငံတွေ အပြိုင်းအရိုင်းပေါ်ခဲ့တဲ့ အချိန်အခါ ရှိခဲ့တယ်။

တတိယနိုင်ငံတွေလို့ခေါ်တဲ့ ကိုလိုနီလက်အောက်ခံနိုင်ငံတွေက လွတ်လပ်သောအမျိုးသားနိုင်ငံတော်သစ်တွေအဖြစ် လွတ်မြောက်ခဲ့တဲ့ အချိန်အခါ ရှိခဲ့တယ်။

ထိုနည်းလည်းကောင်း စစ်အေးခေတ်နိဂုံးမှာ နိုင်ငံသစ်တွေထပ်မံ မွေးဖွားလာတဲ့ နိုင်ငံတော်သစ်တွေ အမြောက်အမြား ရှိခဲ့တယ်။ စစ်အေးခေတ်အတွင်းမှာ နိုင်ငံသစ်ပေါ်ပေါက်မှု အထိုက်အသင့်ရှိပေမယ့် စစ်အေးလွန်ခေတ်မှာတော့ နိုင်ငံသစ်ပေါ်ပေါက်မှုဟာ မရှိသက်လောက် ရှားပါးခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ [World Order] အပြောင်းအလဲတွေလို့ ပြောချင်လည်း ပြောနိုင်သလို၊ [International order] ရဲ့ အတိမ်းအညွှတ်တွေလို့လည်း နားလည်သဘောပေါက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေး ဥတုရာသီ ချိန်ခွင်လျှာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မွေးဖွားသန့်စင်မှုဟာ ဒီလို ပြင်ပက ဥတုရာသီတွေရဲ့ မိုးတိမ်တောင်တွေ အပေါ်မှာ မူတည်နေပြန်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးရာသီဥတုမှာ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်ရဲ့ သဘောထားတွေဟာ အင်မတန် အရေးပါသလို၊ အင်မတန်မှလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလို နိုင်ငံငယ်လေးအဖို့၊ တရုတ်အနေနဲ့ လက်အောက်ခံပြည်နယ်တစ်ခုလို သတ်မှတ် ဆက်ဆံနေတာကို ကြည့်ရင်၊ ရက္ခိုင်ပြည်အတွက်ကတော့ ရက္ခိုင်ဒေသက စော်ဘွားအဆင့်လောက်သာ သတ်မှတ်မြင်မှတ်ထားပုံရပါတယ်။ ကိုလိုနီခေတ်တုန်းကလည်း ဗြိတိသျှအင်္ဂလိပ်တွေဟာ ပြည်မနဲ့ တောင်တန်းကို သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးထားပြီး အုပ်ချုပ်တာတွေ့ရပါတယ်။

ဒါဟာ divided and rule ဖြစ်တယ်လို့ အများအားဖြင့် သိကြပါတယ်။ ကိုလိုနီလက်အောက်ခံနယ်မြေမထားပေမယ့် မမြင်ရတဲ့လက်တွေနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ တရုတ်အဖို့၊ မြန်မာပြည်အရေးနဲ့ပတ်သက်ရင်လည်း သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးမိုဒယ်တွေကို စဉ်းစားပြီးဖြစ်မယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။

© တောင်ပိုင်းနဲ့ မြောက်ပိုင်း သီးခြားစဉ်းစားချက်

၅။ ကိုလိုနီအင်္ဂလိပ်ဟာ တောင်တန်းနယ်မြေတွေကို သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးပေးပြီး၊ သီးခြားဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး စီမံအုပ်ချုပ်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ၁၉၂၂ ခုနှစ်မှာ၊ ပဒေသရာဇ်ရှမ်းပြည်နယ် [Federated Shan State] အဖြစ် အသွင်ပြောင်းပြီး၊ သစ္စာခံ စော်ဘွား စော်ခံတွေနဲ့ သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးပေးတဲ့ဓလေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ကိုလိုနီလက်အောက်ခံနယ်မြေအဖြစ် စဉ်းစားတဲ့အခါမှာလည်း၊ မြန်မာပြည်အရေးဟာ နယ်နိမိတ်တစ်ခုလုံးကို မိုဒယ်တစ်မျိုးတည်း၊ ပုံစံတစ်မျိုးတည်း၊ ပေါ်လစီတစ်မျိုးတည်းနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲတာကို နားလည်သဘောပေါက်တယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် မြန်မာ့ပြည်အရေးကို အစဉ်တစိုက်လွှမ်းမိုးဖို့အတွက်ဆိုရင် ပြည်မနဲ့ တောင်တန်း သို့မဟုတ် တောင်ပိုင်းဒေသနဲ့ မြောက်ပိုင်းဒေသတွေကို တစ်ခုထက်ပိုသော ကွဲပြားသော ရှုမြင်ပုံတွေနဲ့ ချည်းကပ်မယ်လို့ နားလည်ရပါတယ်။

ဒါဟာ အတိတ်မှာလည်း စဉ်းစားချက်ရှိထားခဲ့ဖူးတဲ့ ပေါ်လစီ အာဂျင်ဒါမျိုးတွေဖြစ်လို့၊ မြန်မာ့အရေးမှာ ဂါးဒီးယန်းပြောင်းသွားပေမယ့် အတိတ်နဲ့ ပစ္စုပ္ပန်ကို ဆက်စပ် ကြည့်မြင်နိုင်ဖို့ နီးစပ်သော သာဓက ဖြစ်တယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။

© ရက္ခိုင်စော်ဘွား ကဲ့သို့လား

၆။ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ်မွေးဖွားဖို့အတွက် မွေးမယ့်မိခင်နဲ့ ကျွေးမယ့်ဖခင်က ညီညွတ်သော စုံဖက်မှု ရှိထားပြိးဖြစ်ပေမယ့်၊ လက်သည်လိုနေပါတယ်။ ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေးဥတုရာသီဟာ ရက္ခိုင်နိုင်ငံတော်သစ် မီးဖွားခွင့်ကို လောလောဆယ်အားဖြင့် ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ ရက္ခိုင်ပြည်ကို ဗမာပြည်နဲ့ သီးခြားအုပ်ချုပ်မှုဖြစ်ထွန်းရုံလောက်နဲ့ တင်းတိမ်စေဖို့ တရုတ်က နားချနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီတွေက လက်အောက်ခံ မြန်မာပြည်ကို ရှုမြင်ခဲ့သလို၊ တောင်တန်းဒေသက စော်ဘွားစော်ခံ တွေနဲ့ သီးခြားခွဲထုတ်စဉ်းစားဖို့ တရုတ်က ရှုမြင်တယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ ရက္ခိုင်အရေးအတွက်ဆိုရင်လည်း ရက္ခိုင်ကို အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရပြည်နယ်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်ပဲ စဉ်းစားနေတာလား၊ သို့တည်းမဟုတ် ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေကို ရက္ခိုင်စော်ဘွား အဆင့်လောက်သာ စဉ်းစားထားသလားဆိုတာကို ဆက်လက်လေ့လာစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။

၇။ ကြက်ဥနှစ်ရောင် တိမ်တောင်သဖွယ် မင်းရေးကျယ်၏ လို့ ပြောရလောက်အောင်၊ မင်းရေးရယ်လို့ ပြောရင် စစ်ရေးလည်း ပါဝင်သလို၊ နိုင်ငံရေးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ စစ်ရေးနိုင်ငံရေးဥတုရာသီ အတိမ်းအညွှတ်တွေဟာ ဘာကိုမှ ကံသေကံမ ပြောလို့ မရပေမယ့်၊ အတွင်းပိုင်းကိုယ်ခံအားဗီဇနဲ့ ပြင်ပက ပတ်ဝန်းကျင်တွေနဲ့ အပြန်အလှန် အညမည သက်ရောက်မှုတွေက ပုံဖော်ရလဒ်တွေကို ဆောင်ကြဉ်းတာဖြစ်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ် ခင်ဗျား။

ဆောင်းပါးရှင် ‌မင်းသေ့သည် မြန်မာပြည် /ရခိုင်ပြည် စစ်ရေးနိုင်ငံရေး သုံးသပ်ချက် ဆောင်းပါးများကိုရေးသား နေသော အလွတ်တန်း ဆောင်းပါးရှင်ဖြစ်သည်။

Kay Zue

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *