Laywaddy FM

■ ရက္ခိုင်မျိုးချစ်ဝါဒ မှသည် ပြည်ထောင်စုအမြင်သို့

■ ရက္ခိုင်မျိုးချစ်ဝါဒ မှသည် ပြည်ထောင်စုအမြင်သို့

မင်းသေ့ ရေးသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော် [အာရက္ခတပ်တော်] ကို ကျနော်တို့ တောက်လျှောက် စောင့်ကြည့်လာခဲ့တယ်။ ဒီရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ဧရာဝတီက ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ရဲ့ အင်တာဗျူးကို နားထောင်တော့၊ ပဲ့တင်ထပ်ပြီး ပြောစရာတွေ ခပ်များများတွေ့တယ်။ ဒါကို စာပေအရ ပြန်လည် ချဲ့ထွင် ရောင်ပြန်ဟပ်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီဆောင်းပါးကို ရေးတယ်။

〓 ရက္ခိတလမ်းစဉ် [+]

ဒီနေရာမှာ အရင်ဆုံး ပြောချင်တာကတော့ ရက္ခိတလမ်းစဉ်[+] ဆိုတာကို ပြောချင်တယ်။ ဒီအသုံးက ကျနော့်ဘာသာ သုံးတာပါ။ ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင် အင်တာဗျူးမှာ မပါပါဘူး။ ရက္ခိတလမ်းစဉ် (အပေါင်း) ဆိုတဲ့ စကားလုံးပါ။ ဒါကို သင်္ကေတအားဖြင့် [+] သင်္ကေတနဲ့ ပြောချင်ပါတယ်။ လက်ရှိ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလှိုင်းဟာ ရက္ခိုင်ဒေသ [အာရက္ခဒေသ] သီးသန့် လွတ်မြောက်ရေး မဟုတ်ဘဲ၊ လူမျိုးစုအားလုံး လွတ်မြောက်ရေးဆိုတာကို ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က တဖွဖွ ပြောတာတွေ့ရတယ်။ ယခု အင်တာဗျူးမတိုင်မီကလည်း ဒီစကားလုံးကို သုံးစွဲပြီး ပြောဆို ဖော်ပြခဲ့တာကို ကျနော် သတိထားမိတယ်။ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်းကာလမှာ၊ ဒီစကားလုံးကို ခဏခဏ ပြောတာကို ကြားနေရတာပါ။ ရက္ခိုင်လူမျိုးသီးသန့် လွတ်မြောက်ရေး မဟုတ်ဘဲ၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ လွတ်မြောက်ရေး။ လူမျိုးစုအားလုံး လွတ်မြောက်ရေး။ ဒါဟာ ရက္ခိတလမ်းစဉ် [+] လို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။

〓 ကျုံ့လာခြင်း – ကျဉ်းလာခြင်း မဟုတ်

တကယ်တော့ ရက္ခိတလမ်းစဉ်ဆိုတာ ရက္ခိုင်အမျိုးသားရေးဝါဒလမ်းစဉ်ပါပဲ။ [Arakanese Nationalism] လို့ ပြောလို့ ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူမျိုးရေးစိတ်အစွဲနဲ့ အမျိုးသားရေးဝါဒ၊ တနည်းမျိုးချစ်ဝါဒကို တည်ဆောက်ထားတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျယ်လာတာထက် ကျုံ့လာတာများတယ်။ အန္တရာယ်တွေ ပိုများလာလေလေ၊ မလုံမခြုံတဲ့စိတ် ပိုဖြစ်လာပြီး ပိုပြီး ကျုံ့လာတဲ့သဘောရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ ရက္ခိတလမ်းစဉ်ကတော့ အဲသည့်လို မဟုတ်ဘူး။ ပိုပြီး ကျယ်လာအောင် ချဲ့လာနိုင်တာကို တွေ့ရတယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်တော်ကို ခေါင်းဆောင်တဲ့‌ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အမြော်အမြင်ရှိမှုနဲ့ သဘောထားကြီးမှုလို့ ပြောနိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ အမြော်အမြင်ဆိုတာကတော့၊ ဉာဏ်ပညာနဲ့ ဆိုင်တယ်။ သဘောထားကြီးမှုကတော့၊ စိတ်နေသဘောထားနဲ့ ဆိုင်တယ်။ ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဉာဏ်ပညာနဲ့ စိတ်နေကျယ်ပြန့်မှုကို ကျယ်သထက် ကျယ်အောင် လုပ်လာနိုင်ကြတယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း လူမျိုးစုတော်လှန်ရေးတပ်တွေထဲမှာ ရက္ခိုင်ဟာ ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် [UWSA] ပြီးရင် အင်အားအကြီးဆုံးနဲ့ အင်အား အတောင့်တင်းဆုံးဖြစ်လာနေတယ်လို့ ပြောလို့ ရတယ်။ ဒါတောင်မှ ရက္ခိုင့်တပ်တော်ဟာ ဝတပ် [UWSA] လို အမွေခံနိုင်တဲ့ လူမျိုးစုတပ်မဟုတ်ဘူး။ ဘာအမွေမှ မရဘဲနဲ့ သုညကနေ စခဲ့တဲ့ လူမျိုးစုတော်လှန်ရေးတပ်ဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ ဝတပ်လို တရုတ်ရဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံကို အလုံးအရင်းနဲ့ ရထားတာ မဟုတ်ဘူး။ လက်နက်အားဖြင့်လည်း ကျောထောက်နောက်ခံ အလုံးအရင်း မရဘူး။ နယ်မြေအားဖြင့်လည်း ခြားနားချက်ကြီးမားလို့ ပြည့်ပြည့်ဝဝ ကျေထောက်နောက်ခံ မယူနိုင်ဘူး။ ဒီလို အကန့်အသတ်တွေကြားက ထိုးတက်လာတာ။

〓 လူမျိုးအခြေပြုမှသည် ပြည်ထောင်စု အမြင်သို့

ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ ရက္ခိတလမ်းစဉ်ကို [+] ဆိုတဲ့ အပေါင်းလက္ခဏာ ထပ်ဖြည့်ထားနိုင်တာက သဘောထားကြီးမှုလည်း ပါသလို၊ အမြော်အမြင်လည်းပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ပြောတဲ့စကားထဲမှာ၊ လူမျိုးအားလုံး မလွတ်မြောက်ဘဲနဲ့ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ အောင်မြင်မှုအာမခံချက်တွေ ရလာမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောမျိုး နားလည်ရတာ ရှိတယ်။ ဒါဟာ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ State Building နဲ့ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ Nation Building ကို ဆက်စပ်ထားတဲ့ကိစ္စလို့ နားလည်ရတယ်။

တကယ်တော့ ရက္ခိတလမ်းစဉ်ဆိုတာ ရက္ခိုင်မျိုးချစ်ဝါဒပဲ။ ရက္ခိုင်အမျိုးသားရေးဝါဒပဲ။ လူမျိုးစုတစ်ခုအပေါ်မှာ အခြေခံတဲ့ အမျိုးသားရေးဝါဒပဲ။ ဝေါဟာရအားဖြင့် သုံးနှုန်းရရင် [Ethnoscentric Nationalism] ပဲ။ [Ethnic Nationalism] ပဲ။ ဒါပေမယ့် ယခုနှစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်စပိုင်း၊ ပိုပြီး တိတိကျကျ ပြောရရင် ရက္ခိုင့်တပ်တော် [၁၅] နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်နေ့မှာပဲ၊ ရက္ခိုင့်တပ်တော်ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းအစား အာရက္ခတပ်တော်ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို တရားဝင် အစဉ်တစိုက် သုံးစွဲဖော်ပြလာတယ်။ ဒါဟာ ရက္ခိတလမ်းစဉ်ကို လက်တွေ့ကျကျ ချဲ့ထွင်လိုက်တဲ့ အပေါင်းလက္ခဏာပဲ။ တပ်ကိုလည်း ရက္ခိုင့်တပ်တော် အစား အာရက္ခတပ်တော်လို့ သုံးနှုန်းတယ်။ ရက္ခိုင်ဒေသကိုလည်း အာရက္ခဒေသ၊ ရက္ခိုင်ပြည် ဆိုတဲ့နေရာမှာ အာရက္ခပြည်ဆိုတာတွေ သုံးနှုန်းတာတွေ့ရတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက အာရက္ခဒေသဆိုတာ မြန်မာစစ်အစိုးရ အဆက်ဆက်နဲ့ ပြည်မက ဗဟိုအစိုးရအဆက်ဆက် သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းပေးထားတဲ့ လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်မြေပုံ နယ်နိမိတ်ထက် ပိုလာမယ့်သဘောရှိတယ်။ ရက္ခိတလမ်းစဉ်အောက်မှာ၊ အာရက္ခဒေသအတွင်းမှာ မှီတင်းနေထိုင်ကြမယ့် မွတ်ဆလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းကိုလည်း ခေါ်ငင်သွားမယ့် သဘောဖြစ်သလို၊ လက်ရှိ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးလှိုင်းအတွင်းမှာ သိမ်းကြုံးရရှိထားတဲ့ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ မဟာဗျူဟာဒေသဖြစ်တဲ့ ချင်းနယ်တချို့ကိုလည်း အာရက္ခဒေသအတွင်းမှာ အကျုုံးဝင်စေဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ နားလည်ရတယ်။ လက်တွေ့အားဖြင့် မြေပြင်မှာလည်း ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ ဒေသကို အာရက္ခဒေသအဖြစ် ပိုမိုကျယ်ပြန့်အောင် ချဲ့ထွင်နိုင်လာသလို၊ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်အားဖြင့်လည်း ကျယ်ပြန့်သထက် ကျယ်ပြန့်အောင် ချဲ့ထွင်လာနိုင်တာကို တွေ့ရတယ်။

ရက္ခိတလမ်းစဉ်ဟာ [Ethnic Nationalism] အဆင့်ကနေ [Civic Nationalism] အဆင့်အတန်းကို တဖြည်းဖြည်း ကူးပြောင်းဖို့ ကြိုးစားနေတာတွေ့ရတယ်။ ပိုပြီး ကျယ်ပြန့်လာတဲ့သဘော ဖြစ်တယ်။ လူမျိုးအမှတ်သရုပ်အားဖြင့် မတူညီပေမယ့်၊ နိုင်ငံရေးအရ တူညီတဲ့စံတန်ဖိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် ပေါင်းလုပ်လို့ ရတယ်၊ ပေါင်းစည်းလို့ ရတယ်၊ ပေါင်းစပ်လို့ ရတယ်ဆိုတဲ့သဘောဖြစ်တယ်။ သေချာတာတစ်ခုကတော့ ရက္ခိုင်တွေဟာ ရက္ခိုင်မျိုးချစ်ဝါဒ တစ်ခုတည်းကို အသေဆုပ်ကိုင်ပြီး ရှေ့ဆက်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ ပြောင်းလဲလာတဲ့ အခြေအနေ အခင်းအကျင်း ခေတ်ကာလနဲ့ လျော်ညီစွာ မိမိတို့ရဲ့ အမျိုးသားရေးစိတ်ကို ကျယ်သထက်ကျယ်အောင် ဆန့်ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့သဘောကို တွေ့ရတယ်။ ဒါက ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှာ၊ အရိပ်အယောင်အားဖြင့် မြင်တွေ့ရပြီ ဖြစ်ပေမယ့် ရက္ခိုင် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးအထိ ပျံ့နှံ့ဖို့တော့ လိုနေပါသေးတယ်။ အထူးသဖြင့် အသိဉာဏ်ပညာနဲ့ သဘောထားကြီးမှုတွေကို စာပေအရ၊ ယဉ်ကျေးမှုအရ၊ ဘာသာရေးအရ၊ ဓလေ့ထုံးစံအရ၊ လူမှုရေးအရ တည်ဆောက်နိုင်မယ်ဆိုရင် ပိုပြီး ကျယ်ပြန့်တဲ့ ဝန်းကျင် အသိုင်းအဝိုင်းကို တည်ဆောက်နိုင်မှာပါ။ ဒါဟာ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေး၊ တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေး ဘယ်လောက် အောင်မြင်နိုင်သလဲဆိုတဲ့အပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိမယ်လို့ ထင်တယ်။

〓 အာမခံချက်ရှိရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံမှ

နောက်တစ်ခုကတော့ လက်ရှိ ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ စစ်ရေးအောင်မြင်မှုတွေ အာမခံချက်ရှိရေး။ ဒါကိုတော့ စစ်ရေးတစ်ခုတည်းနဲ့ စွမ်းနိုင်မယ် မထင်ဘူး။ အဘက်ဘက်က လုပ်ရမှာ။ ကဏ္ဍပေါင်းစုံက လုပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ လည်း လုပ်ရမှာ ရှိတယ်။ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအရလည်း လုပ်ရမှာ ရှိတယ်။ လူမှုစီးပွားကဏ္ဍအရလည်း လုပ်ရမှာ ရှိတယ်။ ဥပဒေကြောင်းအရလည်း လုပ်ရမှာတွေ ရှိတယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ လွတ်မြောက်ပြည်နယ်ကို အာမခံချက် ရရှိရေးအတွက် လုပ်ကြရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒါမှ တည်ဆောက်ရေးကို သွားနိုင်မှာ။ တည်ဆောက်ရေးကို သွားဖို့အတွက်ဆိုရင် စစ်ချည်းသက်သက်နဲ့ မရဘူး။ တည်ဆောက်လိုက် စစ်နဲ့အတူ ပြိုဆင်းသွားလိုက်နဲ့။ ဒီလိုပဲ ဖြစ်နေမှာ။ ဒီတော့ စစ်ရေးအောင်မြင်မှုတွေ အာမခံချက်ရှိရေးဟာ အမာနည်း၊ အပျော့နည်း အားလုံး သွားကြရမှာလို့ ယူဆရပါတယ်။

〓 ရက္ခိုင် – ဗမာ ဆက်ဆံရေး

အဲသည့်ထဲမှာ အားသာချက် တချို့ ရှိတယ်။ ရက္ခိုင်တွေက ဝတွေနဲ့တော့ မတူဘူး။ ရက္ခိုင်တွေဟာ ဗမာပြည်မနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုချင်း အနီးကပ်ဆုံး အနီးစပ်ဆုံး လူမျိုးဖြစ်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ရက္ခိတလမ်းစဉ် (တနည်း) ရက္ခိုင်အမျိုးသားရေးဝါဒကို ချဲ့ထွင် ဖြန့်ကျက်ရမှာ၊ ဗမာပြည်မနဲ့ သိမ်မွေ့စွာ ပေါင်းစပ်နိုင်ရေးဟာ အင်မတန် အရေးကြီးလာတယ်။ ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဗမာအများစု [Majority Burmese] တွေကို ဖယ်ထုတ်လို့ မရဘူးဆိုတာ လက်တွေ့ကျကျ သိနားလည်ထားပြီး ဖြစ်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဗမာအများစုကို ဘယ်လို ဆက်ဆံရမလဲဆိုတာကို နားလည်ထားပြီးဖြစ်တယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ဗမာနဲ့ ရက္ခိုင်အကြား ဆက်ဆံရေးသဘောထားကို ဘယ်လို နားလည်ထားရမလဲဆိုတာ အရေးကြီးတယ်။

သေချာတာ တစ်ခုကတော့ ရက္ခိုင် ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဗမာတွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်စစ်တပ်ကို ခွဲပြီး မြင်နိုင်တယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ ဗမာစစ်တပ်ဟာ သူ့အာဏာနဲ့ အကျိုးစီးပွားအတွက်ဆိုရင် ဗမာအချင်းချင်းလည်း မညှာဘူးဆိုတာကို ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေ နားလည်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗမာစစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ဗမာတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကလည်း ဗမာအကျင့်၊ ဗမာစရိုက်တော့ ရှိတယ်ဆိုတာကို ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေက မေ့မထားပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် လက်ရှိ ရက္ခိုင်ဒေသက စစ်ရေးအောင်ပွဲတွေ အာမခံချက် ရှိရေးအတွက် ဗမာပြည်မက နိုင်ငံရေးဒီရေနဲ့ တော်လှန်ရေးရေချိန် အတက်အကျက အဓိက အရေးကြီးတယ်။

ဗမာစစ်တပ်နဲ့ နိုင်ငံရေးအရ ဘယ်လောက်ပဲ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းနိုင်သည် ဖြစ်စေ၊ အမြဲတမ်း ထာဝရ အာမခံချက်ရှိရေးကို ရအောင် မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ရက္ခိုင်ခေါင်းဆောင်တွေ နားလည်သဘောပေါက်တယ်လို့ ယူဆရတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဗမာပြည်မက တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို ရက္ခိုင် စစ်ရေးအောင်ပွဲတွေ အာမခံချက်ရှိရေးအတွက်က တစ်စုံတစ်ရာ ချိတ်တွဲလာနိုင်ခြင်းဟာ ပြည်မတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအတွက်လည်း အားဖြစ်သလို၊ နွေဦးတော်လှန်ရေးအတွက်လည်း အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်သော ကိစ္စဖြစ်တယ်။ ဘုံအကျိုးစီးပွားဆိုတာ ဒါပဲလို့ နားလည်တယ်။ ဘုံအကျိုးစီးပွား ကွင်းပြင်ကို ဗမာပြည်မဟာ ရက္ခိုင်ဒေသ လွတ်မြောက်ရေး အာမခံချက်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားနိုင်ဖို့ လိုတယ်။

〓 ရက္ခိုင် လွတ်မြောက်ရေးမှသည် လူမျိုးပေါင်းစုံ လွတ်မြောက်ရေးဆီသို့

ဗမာနဲ့ ရက္ခိုင်တို့ဟာ ဘာသာစကားအရလည်း အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်တယ်။ ယဉ်ကျေးမှုအရလည်း အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်တယ်။ လူမျိုးအားဖြင့်လည်း အခြေခံစရိုက်တွေ တူမျှတယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဗမာ – ရက္ခိုင် ချစ်ကြည်ရေးဟာ တော်လှန်ရေးအခင်းအကျင်းမှာလည်း ကောင်းမွန်စွာ ရှိထားသင့်သလို၊ နိုင်ငံရေးအရ၊ လူမျိုးရေးအရလည်း ပိုပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိစေသင့်တယ်။ ဒါဟာ ရက္ခိုင်တို့အတွက် ရက္ခိတလမ်းစဉ်ကို အပေါင်းလက္ခဏာ ထည့်သွင်းတဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်သလို၊ ရက္ခိုင်အမျိုးသားရေးဝါဒမှသည် ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်ဆီသို့ သိမ်းကြုံးခေါ်ငင်ဖို့ ကြိုးစားအားထုတ်ခြင်းလည်းဖြစ်တယ်။ ဒါ့အပြင် ရက္ခိုင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးမှသည် လူမျိုးစုံလွတ်မြောက်ရေးကို ဦးတည် ရှေ့ရှုတဲ့ကိစ္စဖြစ်တယ်။ ကောင်းသောအခြင်းအရာတွေကို ယူဆောင်လာနိုင်တာဟာ မင်္ဂလာရှိပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ရက္ခိုင်တို့ရဲ့ အမျိုးသားရေးစိတ်ဟာ အတွင်းကျုံ့ မဟုတ်ဘဲ၊ အပြင်ကို ကျယ်ဖြန့်လာနိုင်ခြင်းဟာ တော်လှန်ရေးအတွက်ရော၊ တည်ဆောက်ရေးအတွက်ပါ မင်္ဂလာတစ်ပါး ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ် ခင်ဗျား….

Kay Zue

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *